Rudo Keizerweerd - het is geen ver-van-mijn-bed-show
Rudolf Alwin Keizerweerd,
met zijn kleinkinderen.
Rudo was de eerste persoon die ik interviewde, dat was op de markt aan het Anton de Komplein, tegenover het stalletje van Bibi, die allerlei kruiden en drankjes uit de Surinaamse binnenlanden verkoopt. Wendell is daar ook altijd te vinden en terwijl ik Wendell sprak wenkte zijn goede vriend Rudo mij. Hij was geïnteresseerd in en bood spontaan aan om een en ander vertellen.
Rudo is tevens de laatste persoon van wie ik zijn portret heb gemaakt. Ik probeerde contact met hem te maken, hij reageerde niet op mijn appjes en op de markt kon ik hem ook niet vinden.
Totdat ik eind 2022 weer eens langsliep bij Bibi. En zij mij vertelde dat hij was overleden. Ik sprak ook Wendell en hij bracht me in contact met Rudo's dochter Uretha, bij wie ik op bezoek ben gegaan. We zochten samen naar een geschikte foto om voor zijn portret te gebruiken.
Uiteindelijk vond ik de foto met Uretha's kinderen op schoot bij opa Rudo, van een niet lang voordat hij is overleden de moooiste, ook als herinnering voor Uretha met wie ik zo'n fijn gesprek had. Ze had ook nog andere foto's voor het project. De uitleg onder die foto's komt voort uit dat gesprek.
Mijn naam is Rudolf Alwin Keizerweerd, maar sinds mijn zevende noemen ze me Rudo. Waarom, dat weet een heilige of wie dan ook. Ik ben geboren in Suriname, op 3 januari 1953. IK ben met pensioen maar heb gewerkt bij het voormalige D&D (districtsbestuur en decentralisatie). Later werd ik elektromonteur in het binnenland. Ik ben toch iemand die liever met de handen werkt.
Al sinds jaren vind ik dat Keti Koti ook in Nederland een nationale feestdag moet worden. Het is altijd mijn streven geweest.
Wat betekent Keti Koti voor mij? Ik heb zoveel woorden daarover. Het enige wat echt telt: een teken van vrijheid. Van mijn voorouders naar mij toe. We hebben het over 400 jaar onderdrukking, wat een verdriet. Wat een vernedering. Het was werkelijk onmenselijk. Stel je maar voor, mensen gingen met 400 in een boot naar Suriname en 50 kwamen er aan. Waar waren die 350 anderen gebleven? Overboord gegooid.
Rudo in Paramaribo, ±1980, klaar voor de Keti Koti viering in de stad
Ik vier het feest al sinds mijn geboorte. In Nederland of in Suriname. Dat is heel anders. In Nederland ... je voelt het niet hier. In Suriname krijg ik één, twee dagen ervoor echt een gevoel ... ik kan het niet beschrijven. Weer vrij. Na zoveel jaar.
In de ochtend herenigen we elkaar met familie. We gaan op straat. Mooi aangekleed. En 's avonds, ja dan is het feesten geblazen. Ik draag op die dag geen pangi, maar meestal Afrikaanse kledingdracht. Die staat voor de vrijheid. De kleuren maken me blij. De eigen keuze in wat ik draag is ook belangrijk voor die vrijheid. Alle bevolkingsgroepen vieren het feest mee, Javaans, Chinees. Een ieder draagt zijn eigen kleding.
Er werd in mijn familie ook over het slavernijverleden gesproken. Ik zeg: Het is geen ver-van-mijn-bed-show. Ik ben geboren in 1953, mijn moeder in 1921. Haar grootmoeder was slavin. Reken maar uit wat een invloed dat heeft.
Er zijn veel verhalen, ze zitten ook in liedjes. Rudo zingt een paar liedjes voor mij en praat tussendoor verder. Ik heb wat van de door Rudo liedjes op video opgenomen, je kunt ze op deze pagina, aan het eind, bekijken en - luisteren.
Rorac, dat is een plaats in Surinamerivier waar slaven in kooien liggen:
Ai mi Rorac
Oh mijn god
Doti fu mi gado
Grond van mijn aarde
Nipisu ma lasi den libi
Hoeveel mensen lieten hier het leven
Tje mi masra gado
Help mij vader god
Dit lied gaat over het verlangen om terug te gaan naar het Afrikaanse continent. En dat gebeurt nu he. Ze gaan naar Ghana, de mensen.
Teju gweju sa cong baka.
Wanneer je weggaat, zul je dan terugkomen.
Brada nanga sisa.
Broer en zus.
Na tapana honi na da pe mi be go.
Ik ga van de stad naar mijn dorp.
Na ansu banghi draai watra mi ti mi
Bij de zandbank draait het water met me mee.
Tja dan ben je toch stadscreool gebleven!
En dan dit lied. De kinderen die het later zongen wisten niet waar het over ging:
Faja si tong
Vuur van de steen
No bro mi so (2x)
Brand me niet zo
A djeng masarantji
Alweer is meester Jan
E kiri ma pikin
Mensenkinderen aan het moorden
* * * * * * * *
Rudo Keizerweerd
Geboren in Suriname (1953). Woont in Nederland (Amsterdam).
Doekjes van katoen, bij de tori van Rudo.
De inkt maakte ik van cacao.
Rudo ontmoette ik op de markt aan het
Anton de Komplein, Amsterdam Zuidoost. In de drie video's hierboven zingt hij stukjes uit een paar liedjes.