RUBEN LA CRUZ - een vlag voor de nazaten

Portret van Ruben

Ik was één van de eersten die de Gouden Koets ter discussie stelde. Dat was in de jaren '90. Ik volg de politiek op de voet en uit kritiek waar ik vind dat er misstanden zijn, of dat nu hier is of op Curaçao. Daarvoor gebruik ik beeldende kunst, muziek en taal (Nederlands en Papiamento).

Van vaders kant had mijn familie wel te maken met slavernij. Van moeders kant waren het Arawakken of Caquetio inheemsen. De mannen waren voorouders uit Nederland. Landeigenaren, slavenhouders en ondernemers.

Ik herinner me de woorden van mijn oma Chichi, moeder van vader. Dat we vroeg binnen moesten komen anders zou de man met de ketting komen. Een soort angst die ze overdroeg aan ons. Haar broer is meegenomen naar Cuba om op de suikerriet plantages te werken en hij is nooit meer terug gekomen. Die angst gaat generaties door. Een pyramide van angst. Over het slavernijverleden wordt nauwelijks gesproken. Er heerst een zwijgcultuur.

Oma Chichi

Persoonlijk heb ik niet zo veel met Keti Koti. Ik vind het zelfs pijnlijk om te zien hoe de Antillianen gebruikt worden om subsidie te krijgen. Het is toch vooral een voor en door de Surinaamse gemeenschap gekaapte aangelegenheid. Als je gaat kijken hoeveel door Antillianen opgerichte monumenten er zijn voor 1 juli.

Antillianen zijn meer gericht op augustus, de Tula-herdenking. Er zijn in Nederland een paar kleine initiatieven die niet veel aandacht genereren. Maar ik hou ook niet zo van die Tula-verering. Ik leef nu en ben dagelijks bezig met waarmee Wilders, Baudet en Ja21 onze maatschappij nu weer mee aan het vergiftigen zijn, hun racistische uitingen.

Ik heb onlangs een vlag*) ontworpen voor de nazaten van de tot slaaf gemaakten uit het Caribisch gebied. Eind 2021, niet toevallig tijdens de periode voorafgaand aan de Sinterklaasviering, presenteerde ik die op mijn facebookpagina. Een vlag voor de tot slaaf gemaakten die onder barbaarse onderdrukking moesten overleven. Ze zijn bang en nederig geworden. Bang om gezien te worden. En ze hebben die angst overgedragen op hun kinderen en kinds kinderen.
Het wordt tijd dat we onze angst en schaamte opzij zetten. We hebben ons nog tot heden niet zo moedig getoond om, zoals de LHBTQI-ers, een eigen vlag te maken die ons kan vertegenwoordigen en trots verenigen. We mogen de vlag uithangen om te vieren dat we er zijn, waar we zijn.

Wij nazaten koesteren geen haat. Ondanks het feit dat we dagelijks bejegend worden als tweederangsburgers, dat er van ons verwacht wordt dat we ons nederig opstellen, dat we twee keer harder moeten werken om te bewijzen dat we niet slecht zijn en ondanks dat we geweigerd worden om onze huidskleur, verdacht zijn om onze huidskleur. Wij, nu levende nazaten van de slaaf gemaakten, zijn de piramide waarin we onszelf opsluiten.

Wij' trotse nazaten van de tot slaaf gemaakten moeten uit onze 'piramide' komen. De piramide staat, net zoals de kast, waar LHBTQI-ers uit komen, niet op de vlag zelf. De piramide is een beeld voor een situatie waar we juist uít willen.
In deze vlag heb ik een cirkelvorm gebruikt. Die cirkelvorm bestaat uit een zwarte helft en een witte helft. De helften zijn precies even groot. Het zwart heeft het wit nodig, om te zijn. En het wit heeft heeft het zwart nodig om te kunnen zijn. Zwart kan niet zonder wit en omgekeerd. Zonder zwart geen wit en zonder wit geen zwart. Samen maken ze de cirkel.

* * * * * * * *

Ruben La Cruz
Beeldend kunstenaar, activist, MC, kunstdocent, boxer

Geboren op Curaçao. Woont in Nederland (Amsterdam).

Doekjes van katoen, bij de tori van Ruben. De inkt maakte ik van bruine suiker.

In deze video (van het Amsterdam Museum) vertelt Ruben over zijn protest tegen de Gouden Koets, tijdens het Zomercarnaval 1990 in Rotterdam. Hij reed mee met een kartonnen Gouden Koets en zong met een groep een lied in het Papiaments. Ze uitten hun woede over het Nederlands kolonialisme en over de vooroordelen tegen Antilianen. Hij vertelt ook over de reacties op de performance en zingt het lied.