revé terborg - LIEFDE OVERSTIJGT GRENZEN
Portret van Revé
Ik ben geboren in Amsterdam, in 1987. En ik woon deels hier in Amsterdam en deels in Palumeu, dat is een inheems dorp aan de Boven Tapanahony rivier, in het hart van het Surinaamse Amazone regenwoud, daar waar mijn man vandaan komt en woont.
Ik heb de Theaterschool gedaan, dansacademie Jazz / Musical. Ik ben danseres, choreografe, DJ/MC en houd me met hart en ziel bezig met mijn Energy Movement. Je kunt hier meer over vinden op mijn website.
"Een foto van mijn eerste DJ-gig.
Dit werk maakt ook deel uit van mijn Energy Movement."
De eerste keer dat ik naar Suriname ging was in 1995, ik was toen acht jaar oud. Samen met mijn vader Rignald Pas, die toen ongeneeslijk ziek was. Hij stond bekend als Ricky Pas en was actief met de nasleep van de Bijlmerramp. De zomer daarna is hij overleden..
Mijn zus, die achttien jaar ouder is dan ik, reisde voor StiNaSU, in het Engels: Federation for National Preservation of Suriname heel vaak naar Suriname. Zij wist daardoor veel over Suriname. En die kennis druppelde ook bij mij binnen.
In 6-VWO schreef ik mijn profielwerkstuk over de onafhankelijkheid van Suriname. Eén van mijn ooms, Dennis Dabreu, was geschiedenisleraar. Hij kende veel verhalen en kwam met een stapel boeken: dít moet je lezen! Ik heb voor dat werkstuk ook de eerste premier geïnterviewd. (naam?).
Ben zelf in mijn jeugd nog een paar keer naar Suriname geweest en na het VWO ging ik vaker. Ik spaarde ervoor en ging dan langere periodes.
Langzamerhand vallen er steeds meer puzzelstukjes samen, dingen die ik als kind heb gehoord en gezien kan ik n de loop der tijd beter kan plaatsen.
Na de dansacademie ben ik me gaan verdiepen in het contemporary dansveld. Ik herkende mezelf qua dans niet echt in het in Nederland gangbare circuit. Urban Dance spreekt me het meest aan, ik danste al hip hop toen ik op de middelbare school zat en na een stage bij André Gingras (inmiddels overleden) ging ik, als eerste donkere vrouw, mee op wereldtournee met Wim Vandekeybus. Ik begeef me nu al jaren in dat circuit.
Toen ik in 2018 weer een keer naar Suriname ging heb ik daar mijn man ontmoet. Die ontmoeting heeft er onder andere toe geleid dat ik naast mijn optredens ben begonnen met de Energy Movement. Ik kwam meer in contact met tribal dance en besefte ook dat daar in Suriname een bepaalde energy is die je hier in Nederland niet vindt. Mensen hebben contact met de natuur, contact met hun lichaam, in hun dagelijks leven en in dansceremonies. Hier in het Westen gebeurt alle veel meer vanuit het hoofd. Ik wil met mijn Energy Movement die twee met elkaar verbinden.
"Op deze foto dans ik de sabar, een Senegalese dans. Ik voelde me hier zó in mijn element!"
Ik ben Christelijk opgevoed, mijn opa Rudolf Terborg was dominee bij de EBG, mijn moeder en haar zussen waren ook bij de EBG, ik ging naar zondagsschool. Maar ik werd vrij gelaten in mijn beleving van dat geloof. De verhalen van de Bijbel waren voor mij vooral symbolisch. De kerk, de community, dat was van huis uit een sacred space, maar in mezelf heb ik altijd een liefde voor de natuur gevoeld.
Marian Markelo bracht me in contact met mijn roots, datgene wat ik al in mij voelde. De schoonheid van Winti. Dat, samen met de inheemse en sjamanistische cultuur staat haaks op hoe ik ben opgevoed, zou je kunnen zeggen. En toch gaan ze, in mij, samen.
Suriname heeft een heel speciaal verhaal als land. Neem het verhaal van de marrons. Zo krachtig. Ze zijn de oerwouden in gevlucht, hebben hun cultuur grotendeels weten te behouden en hebben een nieuw leven op kunnen bouween, in samenwerking met de inheemse bevolking. In de Verenigde Staten heb je zoiets niet.
Mijn man Jack Erotajari is een oorspronkelijke bewoner van Suriname. En ikzelf ben een uiteinde van de Afrikaanse diaspora, via de transatlantische slavenhandel naar Suriname naar Nederland. Dat dat samenkomt is zo bijzonder. En nog bijzonderder: ons dochtertje Nuria is geboren op ... 1 juli, Keti Koti, 2020! Dus om antwoord te geven op jouw vraag, wat Keti Koti voor mij betekent, dan zit dat antwoord daarin! Onze dochter Nuria!
Baby Nuria in de hangmat met haar vader Jack in Palumeu, Suriname
En daarnaast natuurlijk ook de dans. De kracht en de energie van de dans die behouden is gebleven, zelfs vanuit de plantages, waar die verboden was.
Nu over de andere vragen:
Een paar jaar terug waren we tijdens Keti Koti in Mexico. Grappig genoeg wisten we toen nog niet dat onze Nuria op die dag geboren zou worden. We waren op zoek naar de indigenous culture, daar zijn Jack en ik ons hele leven al in geïnteresseerd. Ik kocht daar een T-shirt van de DIa de las Muertas dat me aan Keti Koti, vooral aan de herdenking (Kabra Neti) deed denken. Dat droeg ik op die dag. In 2020 lag ik van Nuria te bevallen en in 2021 waren we in Suriname, er was daar toen vanwege covd-19 een lockdown.
Dit jaar (2022) had ik een pangi van een jonge Saramakkaanse danser geleend.
In mijn familie hadden we het vroeger wel over het slavernijverleden en we gingen ook vanaf het eerste begin naar deherdenking en viering in het Oosterpark.
Onze geschiedenis gaan we zeer zeker ook aan Nuria overdragen. Ze is op 1 juli geboren. Een dag van vrijheid. En haar indigenous achtergrond, die kant is ook een groot deel van haar.
Ik zou het goed vinden als 1 juli ook hier in Nederland, net als in Suriname, een Nationale Vrije dag zou worden. Maar ik ga die dag, wanneer ik in Nederland ben, hoe dan ook naar het Oosterpark.
De tekst die ik wil meegeven aan dit project is: Liefde overstijgt grenzen. Daar hoort ook de dans bij wat mij betreft. Het zegt veel over mijn leven, met Jack en met Nuria.
Kun je de inkt maken van koeswe? Zo heet de grondstof waar inheemse mensen zich mee opmaken tijdens speciale rituele dansen. Ook voor de Bigi Spikri, op de dag van Keti Koti.
De doekjes van katoen, bij de tori van Revé. De inkt maakte ik van koeswe.