mireille buldeo rai - (nog niet helemaal af)

Portret van Mireille, poserend voor twee van haar schilderijen.
Voor mij persoonlijk gaat Keti Koti over het feit dat een deel van mijn voorouders werd bevrijd van de slavernij en dat er daarna Hindoestanen en Chinezen, een ander deel van mijn voorouders, werden geronseld om in Suriname te komen werken.
Deze ingewikkelde geschiedenis heeft mij voortgebracht: ik ben een kind van diverse culturele achtergronden: Afrikaans, Europees en vooral Aziatisch.
Ik besteed er aandacht aan sinds ik erover hoorde. Dat was toen ik in 1995 in Amsterdam kwam wonen en hoorde dat er een viering was op het Surinameplein. Het precieze jaartal weet ik niet meer.
Op de eerste juli kleed ik me niet anders dan anders. Tegenwoordig ga ik meestal op die dag naar de officiële toespraken in het Oosterpark en soms ook naar de feestelijkheden daarna. Ik heb één keer meegelopen met de Bigi Spikri.
Ook heb ik een keer opgetreden als dichter op het podium van Jerry Afriyie.
Helaas deel ik het vieren van Keti Koti verder met niemand binnen mijn familie. Het leeft niet zo. Maar de laatste tijd is er wel meer belangstelling. Binnen de familie is er genealogisch onderzoek gedaan en we weten iets meer over één van onze voorouders van mijn moeders kant. Dit gaat terug tot ongeveer 1814 bij Antje, zij was slaafgemaakte en is gemanumitteerd. Zij was als het ware mijn oud-bet-overgrootmoeder. Dit vind ik heel fijn om te weten.
Sinds lange tijd ben ik er voorstander van dat Keti Koti een nationale feestdag wordt, zodat ook "witte" Nederlanders begrijpen hoe verbonden onze geschiedenis is en begrijpen wie Surinamers zijn en waarom ze in Nederland zijn.
Hierbij een liedtekst die ik samen met Marieken van Nieuwpoort heb geschreven naar aanleiding van zwarte boeien die in het Tropenmuseum te zien zijn:
Geketend
Jongen rent vrij
schatert over het dorpsplein
Stoeien met zijn vrienden de toekomst onbevreesd
Een leven vol verlangen
alles nog onbevangen een toekomst voor zich.
Hij heeft nog alle tijd.
Maar toen een dag geheel onverwacht
de overmacht het was teveel
Ineens een zwarte ketting om zijn pols en zijn voet.
Ronddrijven in stront en in zijn eigen bloed
Hij weet bij God niet meer waar hij is en
hij weet bij God niet meer wat hij moet
Op het schip ze sleurden hem mee liefdeloos weggevoerd
bestemming onbekend weggerukt van zijn land
weggerukt van zijn moeders hand
Gebrandmerkt voor het leven
Zijn leed, zijn leven, hun om het even
Hij geeft het op
verweer neergeslagen
Verzet geen zin
zijn dromen vervagen
Weken niks anders dan gekots en geklots
naakte lichamen geketend
gebutst en gebotst
zonder daglicht tussendeks
gebukt en bezweet
uitgebuit een zweep en harder vooruit
Zwarte ketting om zijn pols en zijn voet.
Ronddrijven in stront en in zijn eigen bloed
Hij weet bij God niet meer waar hij is en
hij weet bij God niet meer wat hij moet
Jongen rende vrij
schaterde over het dorpsplein
Stoeide met zijn vrienden
De toekomst onbevreesd

IJzeren voetboei (bron: Tropenmuseum)

De doekjes met tekst bij Mireilles verhaal. Meer uitleg hierover vind je onder Berichten uit mijn atelier.
Mireille Buldeo Rai
Docent NT2, dichter / performer en beeldend kunstenaar.
Geboren in 1968 in Paramaribo, Suriname.
Woont in Amsterdam