Derrick van der leuv - ik zie jou, jij ziet mij, wij zien elkaar
Portret van Derrick
Keti Koti wil voor mij zeggen dat ik elke dag dankbaar ben voor wat mijn voorouders mij gegeven hebben en voor de kracht die ze mij nog steeds geven, de voorzieningen, de successen, de overvloed. Ik voel hun aanwezigheid, ze steunen mij en begeleiden mij op het pad van het zonlicht. Daarbij moet je zelf wel constant in beweging blijven, creatief en saamhorig zijn, geloven in jezelf, je economische verantwoordelijkheid nemen, kortom je best doen om zuiver te leven.
Ik ben mijn ouders en grootouders ontzettend dankbaar dat ze me als kind alle ruimte hebben gegeven om me te ontwikkelen in de dans. Men zag en stimuleerde me. Ook de docenten en leermeesters die ik in mijn leven ben tegengekomen ben en blijf ik dankbaar. Zij hebben ervoor gezorgd dat ik ben blijven doen wat ik nu doe. Die kracht, die ik van iedereen heb gekregen, wil ik ook graag doorgeven: ik vind het fijn dat ik op mijn manier iets kan betekenen voor anderen, zodat zij zich verder kunnen ontwikkelen en zij dat ook weer door kunnen geven.
Na veel lessen en nog meer danservaring in Suriname en daarbuiten, kwam ik op mijn achttiende als danser naar Nederland. Niet veel later werd ik aangenomen op de Royal Academy in Londen. Ik was bezig met streetdance, maar herkende mezelf niet in de manier waarop de danslessen daar werden gegeven. De theorie klopte niet met mijn gevoel, het was een Westerse blik op dansen als hiphop en reggaeton, terwijl die voortkomen uit Afrikaanse culturen. Ik heb heel veel gepionierd wat dat betreft.
Optreden in Kourou, Frans Guyana.
Derrick: tweede van links.
Daarbij wil ik graag nog iets vermelden over een bepaalde kant van onze voorouders , in mijn geval die van zowel mijn overgrootmoeder als mijn betovergrootvader. Mijn overgrootmoeder, geboren in 1891, was een oersterkte, vrije, zwarte vrouw. Ze is altijd vrij geweest, ze stamde niet af van tot slaaf gemaakten, maar van Afrikanen die visrederijen hadden, zaken deden met Zuid Amerika en de oversteek over de oceaan naar Suriname hadden gemaakt.
Derricks overgrootmoeder, met voor haar, te midden van de kinderen, in het geruite overhemd, Derrick.
Er zijn meer van dat soort Afrikaanse families in Suriname. Daar lees je niet over in onze geschiedenisboeken.
Wel in het boek They came before Columbus: The African Presence in Ancient America van Ivan van Sertima. Dat boek is trouwens nog maar sinds kort in Nederland verkrijgbaar. Voorheen moest je het vanuit het buitenland bestellen. Aan de andere kant waren er ook witte Nederlanders die goed met zwarte mensen omgingen, ze niet als slaven behandelden maar hen als gelijkwaardig zagen. Mijn betovergrootvader was zo iemand. Hij betaalde de mensen en zorgde voor scholing. Maar zulke mensen werden met de nek aangekeken, dat werd in die tijd niet geaccepteerd. En nog, deze erfenis, de kracht van deze voorouders van zowel zwart als wit, wordt nauwelijks belicht.
Ook toen ik later de yoga ging bestuderen, knaagde er iets. Totdat ik het boek Egypt and India and The Origins of Hinduism, Vedanta, Yoga, Buddhism and Dharma of India van Muata Ashby in mijn handen kreeg! Dat was een bron van informatie en inspiratie voor mij.
En ... acht jaar geleden deed ik een workshop Winti bij Marian Markelo aka Nana Efua. Er ging een wereld voor me open!
Keti Koti werd altijd wel herdacht en gevierd, maar er werd niet of nauwelijks aandacht aan besteed op radio en televisie. Door de lobby in de jaren '90, begin 2000 van Ninsee, Eternity, Untold, Black Harmony, San Kofa, noem maar op, is uiteindelijk, dankzij wijlen burgemeester Van der Laan de Keti Koti Maand er officieel gekomen. Er is nu ook meer aandacht voor in de media, maar nog steeds herken ik mezelf niet in een groot deel van de berichtgeving. Ik leef wél zo, dat ik me niet aan erger: je moet bij jezelf blijven en ondertussen respect naar de ander te houden. Want we ademen allemaal dezelfde lucht, we leven naast elkaar en met elkaar. Het draait om erkenning, herkenning, respect, waardering naar de anderen en acceptatie van jezelf. Kort gezegd: ik zie jou, jij ziet mij, wij zien elkaar. En dat is wat Keti Koti inhoudt.
Natúúrlijk vind ik dat Keti Koti, één juli, een nationale feestdag moet zijn! Want het hoort bij de geschiedenis van Nederland. Iedereen weet het: de koning, de ministers, bestuurders, allemaal weten ze dat de rijkdom van dit land is vergaard door vijfhonderd jaar gebruik te maken van mensen. Die mensen hebben er récht op. Het is eigenlijk te gek voor woorden dat je vandaag de dag moet strijden voor één officiële vrije dag, terwijl we honderden jaren lang hebben gestreden. Het onderdrukkende systeem van witte mannen die de baas zijn wordt nog steeds in stand gehouden. Neem het feit dat de laatste jaren een aantal burgemeesters verontschuldigingen aan heeft geboden voor het slavernijverleden: welke burgemeesters waren dat? Allemaal vrouwen en ja, één man, Aboutaleb, die van Marokkaanse afkomst is.
Maar de wereld evolueert. Er is meer saamhorigheid dan veertig, vijftig jaar geleden. Wat er ook gebeurt, het gaat erom wat je ermee doet. Wat leer je ervan? Wat win je ervan?
Eén van Derricks keukenkastjes. Hij leerde van zijn overgrootmoeder veel over het gebruik van kruiden.
Die houding ontwikkel je gedurende je hele leven, dat vergt kracht. Mij helpt de beweging daarbij: door het dansen ben ik in contact met de aarde, met het universum, ga ik op een organische manier vooruit, leef ik. En leven betekent voor mij dat je bent, voelt, doet, liefhebt, spreekt, ruikt, hoort, dat je ziet en dat je weet.
Ik kleed me in die periode overigens niet anders dan anders, ik kleed me altijd speciaal. Ik kom sowieso uit een familie waarin het belangrijk is om je goed te kleden, goed voor jezelf te zorgen, want dan zorg je ook goed voor je ziel.
Tijdens de Keti Koti Maand zijn er veel activiteiten waaraan ik deelneem. Ik ben bij de opening op 1 juni voor het huis van burgemeester Halsema in Amsterdam, ik ga naar het Amsterdam Museum en het Afrika Museum, naar de Kabra Neti in Rotterdam en naar die in de Muiderpoort, van alles. En er wordt ieder jaar meer georganiseerd, op steeds meer plekken. De activiteiten gedurende de Keti Koti Maand, met de Kabra Neti aan het eind en de dag van Keti Koti zelf op 1 juli, beleef ik heel intens. Dan komen we bij elkaar om de continuering te bekrachtigen, opdat zoiets nooit meer mag gebeuren. Opdat de kracht van de voorouders, de zuiverheid, alle rituelen van de hele voorgaande maand worden voortgezet in de levens die nog zullen komen. Want het gaat niet om één datum, één hokje - zo vreselijk dat we in het Westen altijd maar een hokje moeten hebben - niet om één moment maar om een continuering tot in de eeuwigheid.
* * * * * * * *
Derrick van der Leuv
Geboren in Paramaribo. Woont in Den Haag.
Opleiding Royal Academy Laine Theatre Arts; afgestudeerd ISTD (International Society of Teachers for Dance). IRYT (International Registered Yoga Teacher), 900 uur Shivananda, Astanga Yoga eerste en tweede serie; D-love Health mandala's.
Werk: artistiek directeur D-love Urban Academy, Jazzit; Yoga teacher en dance coordinator bij Green Dance Studio; founder D-love health center.
Doekje met Derricks tekst, geschilderd met 'pimba' (zie woordenlijst) op groene katoen.